Ñejaä mbaravikiati ñuupe, jaeko imbaraviki ombojisi jare oyapota oekata yemongeta reta ivijendape, omotineta tembikuatiati aniramo tupapire oñemoañetëtevae oyeporu vaerä yemboeyepokipe oyepisi yave, oñemoaïta oyapota mbaraviki tëtamiatipevae reta oñemeeta chupe aniramo oñemoerakua vaerä ñeereta oñevaevae jare oyeapoaveita ñemae oyapo kavi vaerä mbaraviki oyembojisi chupevae. Ñejaä mbaravikiati ñuupe, yemoinge simbi mbaravikipe jareo yapo mokoi yemboyaope ikavivae Tëtaipo jokope oï mbaraviki reta oyeapopiauye vaerä ñeejaäka mbaepapambeu (ACE) jare yekuatiaka.
Oyeapo vaerä kuae kuatiayupavo jare oñemoañete vaerä mbaraviki reta oyemombeuvae oyeporuko yemongeta yipi oyecha vaerä oechauka INEvae, jokuae ikavi oñeñono kavi vaerä korepoti oyeporutavae jare oyembojisivae opa vaerä oyepiti. Jokuae jeko pegua, oyeporu yemongeta oipota oikuavae mboguirako tëta reta oï Tëtamiatipe jare ivijaäka reta rupi, tëtaguasu, karairëta reta, Karairetati jare ivijaäka oñemoaï oï, oyeporu oyeki vaerä yemongeta Tëtaipo papaka Tëtaguasu regua jare tëta 2012 pegua jare oyekua okuakua arasa 2022pe.
Oyeparaviki oñemometei oyeapo vaerä mbaravikisi reta tëta rupi oyeapota ACE, oñemaereve ivijaäka reta jare keraiko oyeapo ojo oiko ara rupi.
Oñemometei mbaraviki tëta pegua oyemboyupavo jare oguata mbaraviki oyapotavae rupi, imbaravikisi rupi omaereve arirere jare ivijaängaka Tëtaguasu pegua.
Oyeporuta tembiporu jare mbaravikipe oyeporutavae opaete Tëtamiati reta rupi kuae Tëtaguasupe, oñemaereve ñeejaäka opa oñemoaï oï jare Ñeejaäka iviapuavae rupi.
Oyeporuko kuae yemboatiatipe oyeapota mbaravikivae ta yandeoko tomee yandeve yaipisi vaerä yemongeta reta, opaetei oyeapo kavi vaerä iviapi rupi jare oñemaevae tomee yandeve ñanoi vaerä ikavive ñee yaipota yaikua yemongeta reta tëta rupi oïvae.
Oyeapo vaerä ACE, ikaviko ipokivae ñanoi, omaevae vaerä jare imborika ope ombori vaerä jare chau oreta oï Tëtamiati rupi INE oñererokuaveëko oñemoikavi vaerä oyeyapota mbaraviki reta Tëtaipo regua.
Oparavikivae kuae orapipe Ivatepe, omopuata metei ati oparaviki vaerä jaeko: omboyupavota, omboyupavota, omoikavita korepoti regua jare ombojisita mbaraviki reta ipuere vaerä oñemoaï opaete oyapota mbaravikivae reta omboati vaerä yemongeta ikavivae oyeapopiauye vaerä Ñeejaäka mbaepapambeu. Kuae jeko pegua oyapotako omboyupavo mbaravikivae, yemongetamometei oyeapota oyepita oyembojisivae, omombeuta tembikuatiajisi, mbaravikisi jare kuatiapo oyeporutavae meteiteiñavo oyeapo kuae mbaraviki oïvae.
Kuae tekoipo reta tëtaipo oyapotako metei mbaepokiapo reta oyeparavɨkɨ vaerä jare guɨraja tenonde mbaravɨkɨ oyeapotavae jaeramiñovi omboetekata yemboatɨape, kuae oñemopuä jare oñemoeräkua oñemoeräakua vaerä kuae mojendapo moerakua ACE. Jokoraiñovi, oraɨ tëtatɨmipe oyepapata metei arakuaɨpɨapo mbaravɨkɨmaeapo omboeteka vaerä oyeapotako añetetevae jare calidad de la segmentación y sectorización de áreas.
Kuae arapaka rupi oyeapoma oyeparavɨkɨ vaerä, omboɨpɨma oipɨ tekoipo oyapo tupapire oñono kavi reve jaeramiñovi tembiporu reta oita tenondevae ipuere vaerä oyereraya tenonde kuae mbaravɨkɨ tekoipo yepapa regua.
Kuae ndei oyeapo mbove tëtaipo yepapa, oyeapotako ñemosɨrö jare oyeapoete vaerä añetetevae jare jupi rupi kavi kuae yepapa mboguapɨ reta jare oime guinoi mbaeyeupitɨ oñeñono kavietei orenda reta oïete kavivae ñanerëta guasu pevae, papaka reta tëtaipo rami o rupi jaearamiñovi yepapa, jayaveñoko yaikua kavita mboguɨ kavietei yamboguapɨ tee reta ou ara ovaë regua tëtaipo yepapa jaeramiñovi yaikua kavita mbovɨ kavietei jayaveñoko ngaraa oime yembotaguɨ yaikuatia yanderee yave, kuae oyeapo vaerä oimetako oyeapo katu kavi opaete mbaembae reta tenonde aniara oime yemboavai tëiyemboyao rupi kavi oëta kuae jeko pegua tupapire oetako simbi kavietei ani ramo marandu reta oyeapovae jaeramiñovi yaepiti vaerä mboaguɨye yaechatako ñejäa arire yayapo vaerä marandu.
yambopɨau vaerä yande cartografia yepepa oyeapotako metei tembiporu yechauka (DMC) jaeramoko yaparavɨkɨ opaete reve metei ramiño kuae moerakua yecha jare mojendapo mbaeapomae regua yande puere vaerä yaraja ikavi kuae mbaeapo reta jokoraiñovi yaechauka añetete jupi rupi kavi opa yayapo mbaravɨkɨ yaipota rupi kavi.
Kuae oyeapovae yande yaikoa rupi, yayapotako ACE kuae oyeapovae irundɨ mbaembojaanga oyoavɨavɨmi:
Jokoraiñovi, yambotimbota mbaembojaangaka oyeapovae ipuere vaera omee yandeve moerakua jayaveñoko yande puere ñañono kavi opaete mbaembae ikavimbae reta jare ñañono kavi jenda rupi kavi jaenungavi arakuambokuakua, jesegua kavietei jare oñemee mbaravɨkɨ, ñopea jokoraiñovi oguata kavi vaerä mojendapo yaipɨ yepapa reta jare mbaravɨkɨmae oyeapo oïa rupi mojäanga oñeñono kaviko tupapire rupi opɨta vaerä metei ñemomaendua oyeapo tëtaipo yepapa vaere.
Ñemoañete jare oyembojupi opaete kuae mbaeaporape, oyemboipita mbaraviki kuae tëta rupi oyembopiauye vaerä ñejaäka mbaepapambeu, oyeapota oñemoerakua vaerä mbovirako oï tëta reta oyeporuvae, oyeporumbae reta jare tëta reta meteirami oïvae, jokoraiñovi oyepapata mbovirako oï tëtape meteiteiñavope.
